رقابتی‌شدن، آفت جایگاه و قداست «دف» است/کردستان مهد دف جهان
تاریخ انتشار: ۳۰ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۶۷۷۸۵
به گزارش خبرگزاری فارس از کردستان، دف از آن دست آلات موسیقی عرفانی است که در تملک معنوی قوم کرد قرار دارد و برای نخستین بار این قوم آن را برای بیان سوز و گداز عشق و عرفان به کار گرفتند و آتش درونی عشاق و عرفا را با آن به نمایشی وصف‌ناپذیر تبدیل کردند.
دف آلت موسیقی خانقاهی است که صفوف عرفای سوخته در عشق خدا، پیامبر و اولیاءالله را به نظم می‌آراید و هر کس به خانقا وارد می‌شود نخستین آلت موسیقی که وی را به فکر وامی دارد و زمینه علاقه به عرفان را در او فراهم می‌سازد این ساز عرفانی است تا جایی که شنیدن آن با تکان روح و صیقل خوردن روان گره می‌خورد و در هم می‌آمیزد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دف‌نوازی در کردستان اصالتی کهن و ریشه‌ای تاریخی دارد، این نوع موسیقی عرفانی در گذشته بیشتر در خانقاها و تکایا اجرا می‌شد ولی اکنون به آیینی همه‌گیر و همه‌پسند در دیگر محافل و مجالس تبدیل شده است.
ساز ماندگار دف
صدای شیرین و زیبا و ماندگار ساز دف در خانقاه و تکیه‌های کردستان از اعتبار و ارزش والایی برخــوردار بوده و رفیق و همراه دراویش، ذاکرین و اهــل طریقت بوده و همراه با نیایش و ذکر و ســروه‌های آنان هم‌نشــینی و همراهی کهنی دارد که در معرفی این ساز عرفانی نباید از تلاش و هنرنمایی معنوی افرادی چون مرحوم خلیفه میرزا غوثی گذشت و آن را نادیده گرفت.
تاریخ کرد و کردستان بسیار دف‌نوازانی را به خود دیده که عمرشان را در رونق دف به پایان رساندند و آثاری ماندگار و نام نیکی از خود و این هنر به یادگار گذاشتند، قدرت هنر دف‌نوازی کردها تنها دف را نوازش نکرده بلکه موجب تحریک آتش درون شعرا نیز شده است.
کردستان را دف‌نوازان امروز و فردا پایتخت دف نکرده‌اند این هنر ریشه در اقوام دور این سرزمین دارد و همه در کنار هم نقشی تعیین‌کننده در انتخاب کردستان به عنوان پایتخت دف جهان داشته‌اند کسانی که سرپنجه‌های نرمشان وقتی بر چوب سخت و پوسته دف می‌خورد به حقیقت شوری می‌آفرینند شیرین، که وصفش را هیچ زبان و قلمی نمی‌تواند مگر اینکه چشم در واقعیت نوازش کند.
«چیا چشتی» یکی از دف‌نوازانی است که با دف بزرگ شده است تولد در خانواده مذهبی اهل خانقاه و عرفان موجب شد این جوان سنندجی به خانقاه و عرفان علاقه پیدا کند، از همان کودکی وقتی پدر و مادرش را می‌دید که چه انسی با دف و عرفان دارند او را به وادی عشق و عرفان کشاند، دف را از ریتم‌های خانقاهی فراگرفت هرچه پیشتر رفت با ریتم‌های جدید دیگر آشنا شد، 25 سال فعالیت در این عرصه امروز «چیا» را به استادی چیره‌دست در زمینه دف‌نوازی تبدیل کرده تا جاییکه شاگردان زیادی را تربیت کرده که امروز در جشنواره‌های مختلف می‌درخشند.
کسب رتبه‌های برتر در جشنواره‌های مختلف داخلی و خارج از استان و جشنواره‌های بین‌المللی از افتخارات این دف‌نواز جوان و البته دغدغه‌مند این موسیقی عرفانی است، او معتقد است که اصالت و قداست دف به عنوان مهم‌ترین اصل باید حفظ شود و اجازه ندهیم که ریتم‌های خانقاهی که جایگاه امروز دف از برکت آن است به فراموشی سپرده شود.
با این استاد دف و دف‌نوازی سنندجی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید..
فارس: چه شد به موسیقی عرفانی علاقه‌مند شدید و الان چند سال است در این زمینه فعالیت دارید؟
بیش از 24 سال است در این حوزه فعالیت دارم خیلی کوچک بودم 5 یا 6 ساله که برای نخستین بار این ساز مقدس را در دست گرفتم در دل یکی از خانقاه‌های شهر سنندج، خانواده‌ام اهل طریقت هستند با تشویق استادم و به عشق خانقاه دف را از همان کودکی یاد گرفتم و در طول این سال‌ها سعی کردم هرگز بدون وضو پنجه بر این ساز عرفانی مقدس نکوبم و بخاطر مادیات در هیچ مراسم عرفانی و مولودی‌خوانی شرکت نکنم، تمام توفیقاتی هم که در این عرصه به دست آورده‌ام را مدیون تشویق‌های استاد طریقتم، حاج شیخ یوسف طالبانی و استاد دف‌نوازی‌ام، عباس کیخسروی می‌دانم.
فارس: برخی‌ها معتقدند دف باید در کنج خانقاه باقی می‌ماند تا اصالت آن حفظ می‌شد؟ شما چه دیدگاهی دارید؟
اینکه دف به همت بزرگانی نام‌دار همچون اساتید ارجمند خانواده کامکارها، عندلیبی‌ها و ...به جهان معرفی شد و امروز کردستان به عنوان پایتخت دف ایران و جهان در این زمینه حرف برای گفتن دارد قطعا یکی از بزرگترین خدمت‌ها به این ساز مقدس بوده است، دف کردستان به ویژه در چندین دهه اخیر شهره جهانی پیدا کرده و گوش جهان را با تلاش انسان‌های بزرگ همچون خلیفه میرزا آغه غوثی«پدر دف ایران» و دیگر عزیزان نوازش و روح‌های زیادی را تلطیف کرده است که به حق باید قدردان آنها بود.
موضوع این است نام و نشان امروز دف در عرصه جهانی حاصل تلاش کسانی است که سال‌های سال خاک خانقاه خورده و قداست این ساز عرفانی را ملاک اصلی عمل خود قرار داده‌اند شاید خیلی‌ها بگویند که دف اگر با شیوه قبلی بماند دیگر به اوج نمی‌رسد به همین دلیل دنبال هر نوع نوآوری در این کار هستند اما این واقعیتی انکارناپذیر است که سوز درون و پنجه انسان‌هایی چون خلیفه عبدالصمد عندلیبی، خلیفه کریم صفوتی، میرزاآغه غوثی، حبیب‌الله تیمورپور، سید شمس‌الدین سیدزاهدی، درویش محی‌الدین بلبلانی، حاج خلیل شهلا، خلیفه مجید سقز، نبی فاتحی، ماشالله بختیاری، خلیفه حسین فشیری، خلیفه جلال زندسلیمی، سید علا یاسینی، سید بهاالدین حسینی، سید عطا سلامیه، احمد خاک‌طینت، فرزاد عندلیبی و غیره که برخی این عزیزان دیگر در میان ما نیستند بوده است که دف را به این جایگاه رسانده نه پرتاپ کردن دف و یا نواختن آن در برخی نقاط نامتعارف که امروزه برخی‌ها انجام می‌دهند و با این کار ضمن بی‌احترامی به این ساز عرفانی دل عارفان و عاشقان واقعی دف خانقاهی را به رنج می‌آورند.
خانقاه زادگاه دف
فارس: پس به نظر شما برای حفظ اصالت و قداست دف چه باید کرد؟
کم نیستند عزیزانی که دف‌نوازی را از کنج خانقاه‌ها یاد گرفته‌اند و امروز نیز در عرصه‌های استانی، ملی و حتی جهانی جایگاه خاصی برای خود دارند، همانگونه که عنوان کردم ناراحتی ما از این است که متاسفانه هرچه جلوتر می‌رویم شاهد برخی بی‌احترامی‌ها به قداست این ساز عرفانی از سوی افرادی هستیم که بعضا دف‌نوازی را در کلاس‌های آموزشی آموخته‌اند.
کم نیستند عزیزانی که دف‌نوازی را از کنج خانقاه‌ها یاد گرفته‌اند و امروز نیز در عرصه‌های استانی، ملی و حتی جهانی جایگاه خاصی برای خود دارند
شاید در بین اقوام دیگر از «دف» بجز مراسمات عرفانی در دیگر مراسمات استفاده‌هایی شده باشد، ولی در بین اقوام کرد هرگز استفاده‌ای جز مراسمات عرفانی از این ساز نشده است، در یک مصاحبه از من پرسیدند چگونه می‌شود با نوای دف حس عرفانی در دراویش ایجاد شود جواب دادم این حس را دراویش به دف‌نواز و دف منتقل می‌کنند.
رونق دف‌نوازی اصیل با تشکیل گروه‌های اصیل خانقاهی تحقق پیدا میکند تشکیل چنین بستری مهم‌ترین دغدغه بنده و تعداد زیادی دیگر از فعالین این عرصه است با همین دیدگاه اولویتم در آموزش شاگردانم، یاددادن ریتم‌های خانقاهی و بعد از آن ورود به نت‌های موسیقی است تا زمانی که شاگردانم به طور کامل ریتم خانقاهی فرا نگیرند اجازه نمی‌دهم وارد فاز بعدی شوند.
متاسفانه شاهدیم هرچه جلوتر می‌رویم و نسل‌های جدید وارد این حوزه می‌شوند، دف که اصالت خود را از خانقاه گرفته، از اصل خود فاصله می‌گیرد و همین مسئله موجب شده خانقاه‌هایی که کان عرفان و عشق به پیامبر و اهل بیت هستند، خلوت شوند.
جوانانی که امروز به این وادی می‌آیند تنها هدفشان یادگیری دف‌نوازی و قرارگرفتن روی سن با یک گروه موسیقی است و این بخش مهم خانقاهی که اصالت دف است را کاملا نادیده گرفته‌اند.
جایگاه امروز دف از خانقاه‌ها است نه سن و گروه موسیقی، کما اینکه این موضوع لطمات دیگری هم وارد کرده است صمیمیتی که بین دف‌نوازان قدیمی وجود داشت در این نسل وجود ندارد رقابتی شدن فعالیت در این حوزه در جشنواره‌ها آفت بزرگ لطمه به جایگاه و قداست این ساز عرفانی است و موجب شده کمتر گروه‌های دف‌نوازی به اجتماع احساس دهند.
معرفی چهره‌های موفق دف‌نوازی
فارس: آنچه عنوان کردید مهم است اما این موضوع یعنی حفاظت از اصالت و جایگاه دف نیاز به برنامه و مدیریت دارد....
بله. دف متعلق به خانقاه است و از دل خانقاه متولد شده است، باید منت رسیدن این ساز عرفانی به این نقطه را از خانقاه بدانیم، انسان‌های بزرگی داریم که باید در این حوزه معرفی شوند معرفی این چهره‌های بزرگ می‌تواند در بین دف‌نوازان وحدت ایجاد کند از سوی دیگر تشکیل مجمع بزرگ دف‌نوازان سنندج و شناسایی استعدادهای جوان در این حوزه از دیگر برنامه‌هایی است که قطعا به عنوان یک اولویت با هماهنگی با برخی عزیزان و چهره‌های سرشناس دنبال خواهیم کرد.
تشکیل مجمع بزرگ دف‌نوازان سنندج و شناسایی استعدادهای جوان در این حوزه را با هماهنگی با برخی عزیزان و چهره‌های سرشناس دنبال خواهیم کرد.
هرچند می‌دانم این کار سختی‌های خاص خود را به دنبال دارد و برخی منیت‌ها نیز موانعی ایجاد میکند ولی عزم ما برای رسیدن به هدف در این حوزه جزم است و از همین تریبون از جوانان دف‌نواز می‌خواهم که در عین اینکه دوست دارند به روز و آنلاین باشد گذشته خودمان را فراموش نکنیم و تعصب خاصی روی ریتم‌های خانقاهی داشته باشیم اجازه ندهیم کسی به خود جرأت بدهد با بی‌احترامی با این ساز عرفانی برخورد کند.
خانقاه‌ها و مراسمات عرفانی ما دانشگاهی از علم و عرفان هستند، خیلی از بزرگان که امروز در حوزه دف‌نوازی به اوج رسیده‌اند از همین خانقاه‌ها رشد کرده‌اند این نشان می‌دهد نوآوری‌های من‌درآوردی و برخی رفتارها نمی‌تواند افراد را در این حوزه نام‌آور کند اگر قداست دف حفظ شود قطعا پیشرفت هم به دنبال آن خواهد آمد.
برگزاری مراسمات، مجمع‌ها و جلسات هم‌اندیشی با حضور اساتید بزرگ این حوزه می‌تواند اشتیاق به دف خانقاهی را در جوانان و فعالین این عرصه ایجاد کند، برگزاری جشنواره‌های دف‌نوازی که حالت رقابتی نداشته باشد از دیگر ظرفیت‌های بسیار خوب در این زمینه خواهد بود.
تشکیل مجمع دف‌نوازان
فارس: به تشکیل مجمع دف‌نوازان سنندج اشاره کردید، هدف از این کار چیست؟
همانطو که اشاره کردم به همت بزرگان دف دنبال تشکیل مجمع دف‌نوازان هستیم، هدف ما از تشکیل این مجمع شناسایی و تربیت جوانان توانمند در عرصه موسیقی عرفانی دف است، دف نماد شهر سنندج و استان کردستان است توانسته‌ایم نشان دهیم که این موسیقی بیش از هر نقطه‌ای متعلق به سنندج است باید این مهم را با تلاش بیشتر حفظ کنیم.
فارس: سنندج عنوان شهر خلاق موسیقی یونسکو دریافت کرد، این عنوان تا چه اندازه می‌تواند در این زمینه تاثیرگذار باشد؟
انتخاب شهر سنندج به عنوان شهر جهانی موسیقی منتش را از خانواده‌هایی همچون کامکارها، عندلیبی‌ها، خاک‌طینت‌ها و دیگر هنرمندان عرصه موسیقی می‌داند، اینکه این عنوان واقعا حق این شهر است نباید به راحتی از ظرفیتی که ایجاد شده گذر شود حفظ این جایگاه نیاز به کار دارد مسئولان باید با برنامه‌ریزی مناسب و بهره‌گیری از پتانسیل‌های موجود در ماندگاری و حفظ این عنوان تلاش کنند.
گروه‌های زیادی داریم نمونه‌هایی مانند گروه‌های سعدالله نصیری که در کار موسیقی به بهترین شیوه عمل کرده و موسیقی کرد و کردستان را در شهرهای مختلف جهان معرفی کردند، این گروه‌ها باید با بها دادن به گروه‌های دیگر از سوی متولیان امر و حمایت بزرگان این حوزه به 10ها گروه تبدیل شود اگر می‌خواهیم به جایگاه اصلی برسیم باید دنبال پروبال دادن به این درخت ریشه‌دار موسیقی باشیم و این کار تنها با حمایت افراد توانمند و نام‌آور از گروه‌های دیگر ممکن می‌شود، اساتید موسیقی اگر دلسوز این شهر هستند باید برای پرورش چهره‌های جدید تلاش کنند.
نقش‌های تاثیرگذار
فارس: نقش متولیان حوزه فرهنگ در معرفی کردستان به عنوان پایتخت دف ایران و جهان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
معتقدم که در این حوزه برخی دستگاه‌های فرهنگی بسیار خوب کار کردند برای مثال امین مرادی رئیس حوزه هنری کردستان به حق نقش بسیار مهم و تاثیرگذاری در این حوزه داشته است، برگزاری جشنواره‌های «دف نوای رحمت» در سطح استانی و ملی و حتی بین‌المللی موجب شد دف بیش از بیش به جهان معرفی شود از سوی دیگر تجلیل از چهره‌های شاخص و حتی کسانی که با وجود سال‌ها تلاش در این عرصه ناشناخته بودند از دیگر اقدامات ارزشمندی بود که در قالب این جشنواره‌ها انجام گرفت.
در جشنواره‌های دف نوای رحمت از دف‌نوازان و پیشکسوتانی تقدیر شد که حتی نام و نشانشان برای خیلی از جوانان دف‌نواز فعلی ناآشنا بود، معرفی گذشتگان و تقدیر از جایگاه آنها اقدام ارزشمند و قابل تقدیری بود که بیانگر ریشه‌های عمیق و محکم این ساز عرفانی را در نقاط مختلف کردستان است.
و اما...
دف یکی از سازهای عرفانی است که از گذشته‌های دور این ساز در تکایا و خانقاه‌های کردستان و مراسم‌های آیینی و ملی نواخته شده و خواستگاه اصلی این هنر و این ساز در اصل کردستان بوده و کسب رتبه‌های برترجشنواره‌های دف‌نوازی از گذشته ته به امروز نشان از توانمندی هنرمندان کردستانی و اعتبار و سابقه این ساز و این هنر در کردستان است.
اجرای برنامه‌های دف‌نوازی و مدیحه‌ســرایی در وصف خداوند و پیامبر مکرم اسلام و اولیای مقرب و اهل بیت پیامبر در بیشــتر مناطق کردســتان و به‌ویژه خانقاه‌های کردستان از قدمت و جایگاه والایی برخوردار است و این مهم به توسعه و ترویج این هنر معنوی و ساز دف در میان مردم و هنرمندان آن نقش مثبتی داشته و به دیگر نقاط کشور نیز صادر شده است.
مهم‌ترین مســئله در خصوص دف و دف‌نوازی این اســت که امروز با گذشت قرن‌ها از آغازین روزهایی که بر دســتان هنرمندان و نوازندگان قرار گرفت هنوز در بین کرد و کردستانی‌ها جایگاه عرفانی و شــوکتی بی‌بدیل دارد و بر همین اساس بوده است که ساز جهانی‌شدن این ساز عرفانی به نام کردستان و معرفی سنندج به‌عنوان پایتخت به صدا درآمد.
دف در کردستان جایگاه والایی دارد و نزد مردم و هنرمندان با تقدس و احترام یادشده و از آن بهره گرفته می‌شود و مکان و مبدأ صدور اصلی دف مناطق کردنشین به‌ویژه کردستان بوده اســت و حتی در حدود 200 سال پیش هنرمندان کردســتانی ساختار دف را تغییر و شــکل و ظاهر آن را مناسب و مطلوب کرده و به شــیوه امروزی تبدیل کردند که هم‌صدا و هم ظاهر آن بهتر شده است.
انتهای پیام/2330/71
منبع: فارس
کلیدواژه: عرفان کردستان عشق کامکار عندلیبی دف نوازی پایتخت دف سنندج عنوان پایتخت ساز عرفانی موسیقی عرفانی جشنواره ها دف نوازی تشکیل مجمع خانقاه ها پایتخت دف دف نوازان گروه ها موجب شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۶۷۷۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رزمی ایرانی جایگاه قهرمان پرآوازه جهان را تصاحب کرد
به گزارش همشهری آنلاین، سایت رسمی فدراسیون جهانی تکواندو همانند ماه‌های گذشته رنکینگ المپیکی تکواندوکاران در ماه «مه» رامنتشر کرد که ثبت امتیازات مسابقات بین المللی موجب صعود تکواندوکاران کشورمان شد و در میان المپین ها، ناهید کیانی با یک پله صعود جای «جید جونز» قهرمان پرآوازه جهان را در رده دوم گرفت.
در وزن ۵۸- کیلوگرم گروه آقایان، مهدی حاجی موسائی با جمع امتیازات ۳۲۵.۵۲ امتیاز و بدون تغییر در رده ششم رده بندی ایستاد. در همین وزن ابوالفضل زندی با کسب ۲۱۵.۳۷ امتیاز و یک پله صعود در جایگاه سیزدهم جهان قرار گرفت. متین رضایی در وزن ۶۸- کیلوگرم، با ۲۰۰.۴۰ امتیاز و یک پله صعود در رده شانزدهم ایستاده است. رضا کلهر با وجود دوری از میادین در جایگاه ۴۸ جهان قرار دارد.
در وزن ۸۰- کیلوگرم، مهران برخورداری مرد المپیکی ایران با ۲۴۸.۷۵ امتیازو بدون تغییر در رده نهم ایستاد؛ میرهاشم حسینی با کسب ۱۳۱.۲۵ امتیاز و یک پله صعود در رده بیست و یکم جای دارد. آرین سلیمی دیگر المپین ایران با ۱۷۵.۵۶ امتیاز و بدون تغییر در رده بیست و یکم وزن ۸۰+ کیلوگرم، جای دارد.
در گروه بانوان و در وزن ۴۹- کیلوگرم، مبینا نعمت زاده دختر المپین ایران با ۲۳۱.۷۵ امتیازدر رده نهم ایستاده است. سوگند شیری قهرمان جهان با کسب ۱۳۱.۱۰ امتیاز در رده سی و دوم قرار دارد؛ غزل سلطانی با کسب ۱۰۱.۴۷ امتیازدر جایگاه ۴۷ قرار گرفت. سعیده نصیری هم با ۵ پله صعود و کسب ۸۴.۶۲ امتیاز در رده ۶۲ قرار دارد.
در وزن ۵۷- کیلوگرم، ناهید کیانی دختر المپیکی ایران با کسب طلای تورنمنت آزاد صربستان و ارتقای امتیازاتش به ۴۲۶.۴۳ امتیاز، با یک پله صعود در جایگاه دوم جای گرفت. در وزن ۶۷- کیلوگرم ساغر مرادی با کسب ۹۶.۱۶ امتیاز در رتبه ۴۶ ایستاد؛ سیده نرگس میرنوراللهی با ۹۳.۸۴ امتیاز در رده ۴۷ و ملیکا میرحسینی با کسب ۹۳.۰۹ یک رده بالاتر از میرنوراللهی در این وزن قرار گرفته است. در وزن ۶۷+ کیلوگرم، زهرا پوراسماعیل نیز با ۶۳.۱۴ امتیاز در رتبه ۵۱ رنکینگ المپیکی قرار دارد.
کد خبر 849299 برچسب‌ها ویژه ورزشی تکواندو
همسان سازی حقوق بازنشستگان کشوری از خردادماه سال جاری