ایرج بسطامی، خواننده ترانه های عرفانی و آواز های اصیل

تهران- ایرنا- ایرج بسطامی از هنرمندان چیره دست ایران به شمار می رود که با خواندن ترانه های عرفانی و آوازهای اصیل توانست، جایگاه ویژه ای در این حوزه بدست بیاورد و اینگونه نام وی در عرصه آواز و موسیقی به جاودانگی رسید.

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا، ایرج بسطامی یکم آذر 1336 خورشیدی در شهرستان بم کرمان متولد شد، او دوره کودکی خویش را با آموختن آواز و نواختن سازهای گوناگون سپری کرد که در این مسیر پدر و پدربزرگ وی مشوق اصلی او بودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در نوجوانی به منظور یادگیری کامل این فن نزد عموی خود یدالله بسطامی نوازنده چیره دست کرمان رفت و با سبک استاد عبدالله خان دوامی از استادان برجسته موسیقی اصیل ایران آشنا شد. در آن سال ها پدر بزرگ بسطامی به دیگران تأکید می کرد «او در آینده خواننده بزرگی خواهد شد».

از این رو پدر وی تمام توان خود را به کار بست تا او را در مسیر صحیح آموزش قرار دهد. ایرج نخستین معلم آواز خویش را در خانه پدر یافت و با یادگیری ردیف های آوازی در مکتب تهران توانست سبک استاد عبدالله خان دوامی را فراگیرد و در ادامه یادگیری در 22 سالگی به جرگه شاگردان محمدرضا شجریان پیوست. پس از آموختن آواز در کنار شجریان، نزد پرویز مشکاتیان، آهنگساز و نوازنده نامی سنتور رفت تا تلفیق شعر و موسیقی را بیاموزد. ایرج بسطامی نخستین آلبوم های خود را با این استاد انتشار داد. وی با پرویز مشکاتیان ابتدا کنسرت افشاری مرکب را در تالار وحدت برگزار کرد و سپس آلبوم های افشاری مرکب در (1369) مژده بهار(1370)، افق مهر(1371)، وطن من(1373 ) را با همکاری و آهنگسازی مشکاتیان عرضه عمومی کرد.

** آلبوم موسوم گل اوج صدای بسطامی
آلبوم موسم گل، ‌حاصل همکاری وی با محمدرضا درویشی است که برخی از تصانیف فخر الملوک وزیری را باز خوانی کرد. این آلبوم اوج صدای بسطامی را به نمایش گذاشت. در همین باره «شهرام ناظری» استاد آواز ایران می گوید: «من صدای ایرج بسطامی را می‌پسندیدم. به نظرم امتیاز وی در این بود که در میان خوانندگان همسن و سال خود که اکثراً راه تقلید را پیشه کار خود ساخته بودند، مقلد نبود و همین امتیاز بسیار بزرگی برای یک خواننده است. در ضمن ایرج بسطامی سعی داشت احساس منطقه، قومیت و جغرافیای دیار خویش را در صدایش نمایان سازد. همچنین در آثار پرویز مشکاتیان و محمدرضا درویشی آن حس صدای ایرج بسطامی کاملاً نمایان است.»

نقطه عطف زندگی هنری بسطامی آشنایی با پرویز مشکاتیان نوازنده مشهور سنتور بود که از آن پس همکاری های او با گروه عارف به سرپرستی مشکاتیان آغاز شد. ایرج بسطامی در کنار این استاد چیره دست توانست فن تلفیق شعر و موسیقی را فرا گیرد و آلبوم «افشاری مرکب» نخستین اثر ایرج بسطامی، نتیجه آشنایی وی با پرویز مشکاتیان به شمار می رود و اینگونه فعالیت های او به صورت رسمی شروع و به جامعه هنرمندان ایران زمین معرفی شد.

** بوی نوروز در زمره به یادماندنی ترین موسیقی های ایران
بوی نوروز که بسطامی آواز آن را خواند از دیگر کارهای به یادماندنی موسیقی ایرانی به شمار می رود که حاصل همکاری گروه دستان و آهنگسازی محمد علی کیانی نژاد است. پس از این دوره بسطامی به همکاری با کیوان ساکت( آلبوم فسانه)، کوروش متین(سکوت) و حسین پیرنیا( تحریر خیال) پرداخت. آهنگ گلپونه های وحشی که پس از درگذشت بسطامی در بم، آوازه ای ملی یافت حاصل صدای بسطامی روی آهنگی از پیرنیا بود.

«کیوان ساکت» آهنگساز، بسطامی را فردی حساس در ارتباط با آثارش می داند و می گوید: «زنده یاد بسطامی در کارش خیلی حساس و دقیق بود. نسبت به آواز و تصنیفی که می‌خواند وسواس زیادی نشان می‌داد و بارها خودش آنچه را که خوانده بود، گوش می‌کرد و سعی داشت مرتب ویرایش کند. مدام تلاش می‌کرد کیفیت اجرایش را بالاتر ببرد و بتواند نقاط ضعف و قوت کارش را پیدا و در صورت نیاز اصلاح کند. تمایل چندانی به شناخته شدن و شهرت نداشت و سرش به کار خودش بود. آنچه برایش مهم بود، موسیقی و آواز بود و بس. در واقع باید بگویم روابط اجتماعی محدودی داشت و خیلی وقت‌ها به جایی دعوت می‌شد و با اینکه می‌دانست به نفعش است که این دعوت را بپذیرد، باز هم آن را رد می‌کرد و نمی‌رفت. به همین دلیل هم آ‌ن‌طور که شایسته‌اش بود در زمان حیاتش شناخته نشد. ایرج آدمی بود که در ذهنش هیچ کینه و بدی نبود و دلش صاف بود. از کسی ناراحتی به دل نمی‌گرفت و به‌قول معروف خرده برده‌ای پیش کسی نداشت. به همین خاطر هم همیشه سرش گرم کار خودش و عالم خودش بود و فقط به هنرش فکر می‌کرد.»

همچنین «عبد الحسین مختاباد»، خواننده موسیقی سنتی ایران درباره موسم گل بسطامی، معتقد است: «خواندن مجموعه «موسم گل» که عموما شامل آهنگ های چپ کوک (گام بالا) است تنها از عهده بسطامی بر می آمد. «افشاری مرکب»، اولین اجرای ایرج از جدی ترین کارهای موسیقی آوازی ایران است و از جمله امتیازات ویژه دیگر بسطامی، توانایی فوق العاده در ارایه کار صحنه ای و برخورداری از بخش بم شاخص در گستره آوایی به شمار می رود.»

** تصنیف گل پونه ها
تصنیف گل پونه ها معروف ترین اثر ایرج بسطامی به شمار می رود که مربوط به آهنگی از حسین پرنیا بر روی شعری از هما میر افشار است که پس از مرگ ایرج بسطامی آوازه ملی یافت. بسطامی آن را در آلبوم رقص آشفته منتشر کرد اما پس از مرگ او نسخه های دیگری از آن در آلبوم های حال آشفته و کنسرت بسطامی و گروه همایون(گل پونه ها 1) منتشر شد. از دیگر آثار او می توان به تصنیف وطن من اشاره کرد که مربوط به آهنگی از پرویز مشکاتیان بر روی شعری از ملک الشعرا بهار است و از طرف سازمان یونسکو سرود ملی اعلام شد. با اینهمه، پرویز مشکاتیان یادآور می شود که او یکی از پرتیراژترین آلبوم های موسیقی را به بازار عرضه کرد، در آلبومی که «وطن من» نام دارد و روی شعری از ملک الشعرا بهار ساخته شده است که چنین آغاز می شود:

ای خطه ایران مهین ای وطن من
ای گشته به مهر تو عجین جان و تن من

** سرانجام ایرج بسطامی
سرانجام ایرج بسطامی در پنجم دی 1382 خورشیدی در حادثه زمین لرزه بم در 46 سالگی بدرود حیات گفت. پس از مرگ بسطامی برخی از کارهای گذشته و کنسرت های وی با اهالی موسیقی و بی کاروان کولی( کیوان ساکت) انتشار عمومی یافت. «الله مزار» با همنوازی سه تار «بهداد بابایی» از جمله این آثار بود.

پژوهشم**9117**2002**9131

منبع: ایرنا

کلیدواژه: فرهنگي مناسبتها يكم آذر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۶۲۷۲۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آرمین زارعی در بیمارستان بستری شد

به گزارش «تابناک»، بهمن بابازاده خبرنگار موسیقی نوشت: این خواننده که در هفته های گذشته با کمپانی طرف قرارداد سابق خود به مشکلاتی برخورده، به نظر میرسد همچنان درگیر این موضوعات است و حالا احتمالا شدت این فشارها و موارد دیگر جوری ست که احوالات جسمی آرمین را نیز تحت تاثیر قرار داده است. این خواننده هفته گذشته در نامه ای به دفتر موسیقی ارشاد خواستار ممانعت از هرگونه اقدامی در خصوص قرارداد مورد بحث با شرکت مربوطه شد و مدعی ست آن قرارداد از سوی او فسخ شده است. این در شرایطی ست که کمپانی ترانه شرقی برای روزهای ۱۹ و ۲۰ اردیبهشت کنسرت این خواننده را قرار است برگزار کند و تبلیغات محیطی گسترده ای را نیز در سطح شهر انجام داده و بلیت فروشی کرده است.

حالا در ساعات گذشته آرمین زارعی از شدت فشار عصبی در بیمارستان بستری شده و مشخص نیست آیا کنسرت این خواننده ۱۹ و ۲۰ اردیبهشت در تهران روی صحنه خواهد رفت یا خیر.

کمپانی "ترانه شرقی" همچنان درباره همه حواشی این دو هفته سکوت اختیار کرده است.